Poszukiwanie istoty drzeworytu to tytuł pracy jaką od pół roku wykonuje Grzegorz Ciećka w ramach stypendium Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi. Oprócz wykonania czterech matryc drzeworytniczych, pracy tej towarzyszą badania tradycji polskiego drzeworytu ludowego. 16 grudnia 2023 odbędzie się pokaz na Kiermaszu Bożonarodzeniowym w Narolu, gdzie uczestnicy będą świadkami swoistej reaktywacji starej już wymarłe sztuki jaką jest ozdabianie tkanin przy pomocy matryc drzeworytniczych. Dzięki tradycyjnej farbie na bazie pokostu, odtworzonym narzędziom i matrycy dokonamy pierwszego od wielu lat zadruku tkaniny, z której powstanie spódnica z tradycyjnym wzorem z ziemi lubaczowskiej. Warto tutaj wziąć pod uwagę to że są to wciąż niedoskonałe prototypy. Także technologia wymaga dopracowania, w końcu ostatni drukarze już dawno nie żyją i mamy tylko opisy tej technologii!
O ile wykonanie matrycy i zadruk tkanin są pionierskim działaniem w tej dziedzinie, to opracowanie drzeworytów z kręgu tradycji płazowskiej jest już kolejnym etapem doskonalenia tej sztuki. Grzegorz Ciećka pierwsze drzeworyty wykonał w 2020 roku. Celowo obrał optymalnie proste narzędzia, jak i proste obrazy do swoich pierwszych prac, bowiem pisząc wtedy artykuł na temat drzeworytu płazowskiego postanowił sam zostać drzeworytnikiem, by móc opisać ten temat bardziej specjalistycznie. Stopniowy rozwój z czasem pozwolił dogłębnie poznać tajniki tej sztuki i dziś znów potwierdzić tezę na temat drzeworytu płazowskiego, że praktycznie każdy może dojść do wysokiego poziomu w drzeworytnictwie. Wystarczy, że przez określony czas będzie pracował nad rozwojem i podejmował trudniejsze próby. Prace jakie wykonał Grzegorz Ciećka są tego dowodem i pokazują, że stypendia doskonalące mają duży sens, bowiem mobilizują człowieka do tego, by w określonym krótkim odcinku czasu wykonał określone dzieła o określonej jakości.
Jakie będą następne kroki?
Do końca roku poznamy pierwszą wersję tak zwanego kanonu drzeworytniczego. To na jego bazie przez następny rok będą trwały prace mające na celu udoskonalenie warsztatu jak i praktyki rozwojowej (działania po reaktywacji). Dotyczyć to będzie zarówno drzeworytu opartego o historię płazowską, jak i zadruku tkanin.
Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi dla Twórców Ludowych ze środków Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. #NIKiDW Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi