Do końca 2023 roku będziemy świadkami powstawania 4 różnych drzeworytów. Jednocześnie poznamy różne aspekty związane z polskim drzeworytem ludowym i możliwości jego wykorzystania w czasach współczesnych. Przez lipiec trwały prace wstępne, związane z przygotowaniem materiału do drzeworytów, opracowaniem motywów oraz ich naniesieniem na deski.
Drzeworytnik, który realizuje projekt, Grzegorz Ciećka, pochodzi z rodziny, która od pięciu pokoleń zajmowała się stolarstwem. Praca z drewnem była więc w rodzinie „od zawsze”, zarówno od strony jego matki jak i ojca. Odwiedziny dziadków nie mogły się obyć bez podglądania warsztatu i pracy stolarskiej. Zainteresowanie się Grzegorza drzeworytem płazowskim, a potem samym drzeworytnictwem rozbudziło u niego chęć poznania tajników pracy z drewnem od tradycyjnej strony. To wszystko zaowocowało rozwinięciem rodzinnej tradycji do pracy twórczej.
Przygotowywanie materiału do drzeworytów. Rodzinna stolarnia w Polance Horynieckiej.
Grzegorz Ciećka to między innymi kolekcjoner, twórca i „ludowy badacz” drzeworytnictwa, szczególnie w oparciu o tradycję drzeworytu płazowskiego. Dodając do swoich badań także praktyczne działania twórcze, współorganizował działania związane z wpisem do Krajowego rejestru dobrych praktyk w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego działania reaktywacyjne i rozwojowe oparte o tradycję drzeworytu płazowskiego, stając się też jednym z depozytariuszy drzeworytnictwa. Obecnie dzięki programowi stypendialnemu Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi dla twórców realizuje inicjatywę o nazwie „Poszukiwanie istoty drzeworytu”. W ramach tego działania powstaną cztery drzeworyty: kołtryna inspirowana motywem kwiatowym z kolekcji płazowskiej, matryca do zadruku tkanin – rekonstrukcja na podstawie obrazu przedstawiającego regionalny strój kobiecy, drzeworyt św. Mikołaja na podstawie ikony i drzeworyt św. Antoniego z Radecznicy, ukazujący aspekt Pogranicza Nadsańskiego. Te na pozór niespójne motywy z czasem stworzą obraz pogranicza i jego kultury zawarty w drzeworycie i dzięki temu odkryjemy jego istotę. Pod koniec roku 2023 zorganizowana zostanie wystawa prac wykonanych w ramach stypendium i zaprezentowany zostanie katalog prac z kanonem drzeworytniczym.
Poniżej efekty prac z lipca 2023 roku, kiedy to przygotowane zostały deski do drzeworytów i naniesiono na nie rysunki, które posłużą do wycinania drzeworytów. Podczas wycinania motywów, na pewno będą następowały zmiany, które spowodują, że efekt końcowy będzie różnił się od wykonanego rysunku, bowiem rytowanie jest procesem twórczym, zaś rysunek jest wskazówką, a nie ostatecznym celem. Zachęcamy do śledzenia rozwoju prac nad tym projektem.
*
Kołtryna – inspirowana obrazem Elżbiety Kurus na podstawie kołtryny płazowskiejŚw. MikołajŚw. AntoniMatryca do zadruku tkanin – rekonstrukcja z grafiki Kajetana Kielisińskiego.
Rozpoczęły się też prace wstępne nad rytowaniem. Prace wstępne mają na celu zaznajomienie się z tym, jak drewno się poddaje różnym nożom i innym narzędziom. Dzięki temu dalsze prace przebiegają sprawniej. Pierwsza matryca jaka została wzięta na warsztat to kołtryna.
Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi dla Twórców Ludowych ze środków Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
